Biznes na ostro

Intercyza podpisywana jest przez przedsiębiorców w dwóch przypadkach. Gdy nie chcą dzielić się swoim bogactwem z żoną/mężem, a także gdy intercyzę traktują jako ochrona dla małżonka przed zobowiązaniami wynikającymi z prowadzania własnej firmy. Czy jednak intercyza się opłaca? Czy rozdzielność majątkowa faktycznie chroni małżonków? Postanowiłem to sprawdzić.

Co to jest intercyza?

Intercyza jest umową małżeńską regulującą kwestie finansów. Zawierają ją nie tylko małżonkowie ale i osoby, które dopiero chcą wstąpić w związek małżeński. Jak działa intercyza? Najlepiej wyjaśnić to na przykładzie. Wszystkie dochody, nieruchomości, czy kosztowności, które zostały kupione przez małżonków w czasie trwania małżeństwa stają się ich wspólną własnością. Oczywiście wszystkie przedmioty i pieniądze, a także nieruchomości, które stały się własnością jednego z małżonków jeszcze przed ślubem, stanowią jego majątek osobisty. W momencie podpisania intercyzy, małżonkowie ustalają czy wszystkie dochody będą na zawsze odrębną własnością, które elementy mogą być wspólne itd. Intercyza musi mieć zawsze formę aktu notarialnego. Może być sporządzona, zmieniona lub zerwana w dowolnym momencie. W trakcie małżeństwa, zaraz po jego zawarciu, a nawet zanim dwie osoby staną się małżonkami.

>>> Faktoring, mikrofaktoring czy kredyt? Różne czy takie same sposoby finansowania biznesu

Własna firma i intercyza

Temat intercyzy pojawia się bardzo często w kontekście prowadzenia firmy. Zdarza się, że przedsiębiorcy, których status materialny jest bardzo dobry chcą się zabezpieczyć podpisując intercyzę małżeńską.

Dla osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą całym majątkiem może być jego własna firma. Podpisanie intercyzy powoduje, że właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej zachowa majątek firmy wyłącznie dla siebie. To idealne rozwiązanie dla tych przedsiębiorców, którzy boją się, że małżeństwo nie przetrwa próby czasu i nie chcą dzielić swojej firmy w przypadku rozwodu. I tu ważny element. Intercyza działa tak naprawdę wyłącznie do momentu jej rozwiązania albo do chwili rozwodu. Jeśli przedsiębiorca umrze, to nawet gdyby miał podpisaną intercyzę, majątek firmowy, czyli tak naprawdę jego własny, i tak wchodzi do masy spadkowej, a więc podlega dziedziczeniu.

Jeśli jako dobrze sytuowany przedsiębiorca, chcesz uchronić swoją firmę przed zakusami kolejnych partnerów/partnerek, to podpisanie intercyzy działa tylko do rozwodu. W przypadku śmierci cała firma jest przekazywana jako spadek. Dziedziczeniu podlega nie tylko to co uzyskał małżonek jako majątek odrębny podczas obowiązywania intercyzy ale i to, co należało do niego jeszcze przed zawarciem małżeństwa.

>>> Spółka przez internet. Ma być prosto i wygodnie, a wciąż króluje papier

Ma to też swoją drugą stronę. W momencie śmierci przedsiębiorcy, spadkobiercy będą musieli uregulować wszystkie zobowiązania podatkowe, których nie zdążył zapłacić właściciel firmy. Oczywiście odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe jest zależna od tego, w jakim zakresie został przyjęty spadek.

Jeśli przedsiębiorca nie chce małżonkowi zostawiać firmy w spadku, powinien sporządzić testament. Wtedy dziedziczenie odbywa się tak jak jest zapisane w testamencie, a nie zgodnie z ustawą dotyczącą spadków.

Zobowiązania przedsiębiorcy i intercyza

Skoro wiadomo już, że intercyza obowiązuje za życia, to czy małżonek przedsiębiorcy może być pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania jeśli podpisano rozdzielność majątkową?

Jeżeli między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, to jeśli jeden z nich prowadzi firmę, współmałżonek odpowiada za wszelkie zobowiązania firmowe, jeśli wyraził zgodę na zaciągnięcie takiego zobowiązania i zostało to potwierdzone oficjalnym dokumentem urzędowym. Jeśli dojdzie do egzekucji to długi i tak będą najpierw spłacane z majątku osobistego przedsiębiorcy, który jest dłużnikiem, a także z majątku wspólnego małżonków. Nie będzie można prowadzić egzekucji z majątku osobistego współmałżonka. Jeśli współmałżonek, który nie prowadzi firmy, nie zgodził się na powzięcie zobowiązania, to w razie egzekucji nie będzie możliwe odzyskiwanie długu z majątku wspólnego małżonków.

Wiele zależy od tego kiedy intercyza zostanie podpisania. Jeśli przedsiębiorca zaciągnął zobowiązanie, którego nie reguluje, a niedługo potem podpisał intercyzę i podzielił tym samym majątek wspólny, to nie znaczy, że współmałżonek nie będzie odpowiedzialny za zobowiązanie. Intercyza będzie „broniła” współmałżonka tylko wtedy, gdy o intercyzie wiedzą wierzyciele. Oznacza to, że umową z małżonkiem zdecydowanie powinniśmy się pochwalić.

Pomysł na biznes – korepetycje, szkoła językowa. Jak zarabiać na uczeniu innych?

Warto pamiętać, że nawet jeśli dotrzymamy obowiązku poinformowania kontrahentów o intercyzie, to współmałżonek będzie odpowiadał za wszystkie zobowiązania zaciągnięte przed podpisaniem intercyzy. Nie ma więc dużego sensu podpisanie intercyzy, by ochronić współmałżonka przed długami, które już istnieją.

Czasem zdarza się, że przedsiębiorca, który ma problemy finansowe próbuje przenieść majątek do majątku osobistego współmałżonka by nie dało się z niego egzekwować długu. Wierzyciel może w takiej sytuacji zgłosić tzw. skargę paulińską. Jej efektem jest to, że przenoszenie majątku na współmałżonka staje się nieskuteczne

Intercyza a podatki

A jak jest z odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe? W przypadku wspólnoty majątkowej urząd skarbowy ma prawo odzyskać zaległość tak z majątku osobistego przedsiębiorcy, jak i majątku wspólnego. Urząd skarbowy nie może jednak zająć majątku osobistego współmałżonka przedsiębiorcy. Warto podkreślić, że z majątku wspólnego można jednak pokryć wyłącznie zobowiązania podatkowe, który powstały w momencie wspólnoty majątkowej. Jeśli małżonkowie rozliczają się wspólnie, to niezależnie od tego czy jeden z nich prowadzi własną firmę, czy nie, możliwe jest zajęcie wspólnych dochodów małżonków.

Jeśli małżonkowie zawarli intercyzę to jej warunki są takie same jak w innych wypadkach. Urząd skarbowy musi przestrzegać intercyzę o ile oczywiście chce wyegzekwować zobowiązanie, które powstało po zawarciu intercyzy. Warto jednak wiedzieć, że mimo intercyzy drugi małżonek może odpowiadać za długi wobec urzędu skarbowego. Będzie tak w sytuacji gdy pomagał w prowadzeniu firmy i uzyskiwał z tego tytułu korzyści. Oczywiście odpowiedzialność ograniczona jest do takiego poziomu jakie uzyskał korzyści.’