Czy jednoosobowa działalność gospodarcza jest najlepszym sposobem na dorobienie? Kiedy trzeba założyć firmę? Co się stanie gdy będziesz prowadził biznes bez rejestracji?

Dorabianie do etatu, sprzedaż przez internet na małą skalą wcale nie oznacza, że od razu musisz zakładać firmę. Jednoosobowa działalność gospodarcza powinna być dopiero kolejnym krokiem na twojej biznesowej drodze. Nie znaczy to jednak, że za prowadzenie działalności bez jej zgłoszenia nie grożą konsekwencje.

Wielu z was pisze do mnie w sprawie rejestrowania firmy. Chcecie rozpocząć biznes ale podstawową obawą są koszty związane z prowadzeniem firmy. Dla wszystkich, którzy zastanawiają się kiedy otworzyć działalność, jest właśnie ten tekst

Jednoosobowa działalność gospodarcza i CEiDG

Wystarczy kilka chwil by zorientować się, że ogromna rzesza ludzi w twoim otoczeniu zarabia bez rejestrowania firmy. A to sprzedaż ubrań w internecie, a to robienie tortów i ciast na zamówienie, czy przeróbki krawieckie albo prowadzenie korepetycji. [Przeczytaj o tym jak prowadzić biznes oparty na korepetycjach?] Rzadko są to biznesy zarejestrowane. Czy wobec tego są nielegalne?

Szara strefa, jak potocznie nazywa się taką aktywność, to według bardzo ostrożnych szacunków nawet 20 proc. polskiego produktu krajowego brutto. To ogromna wartość. Chciałbym jednak przestrzec Cię przed pochopnym ocenianiem każdego sprzedawcy, czy usługodawcy. Jeśli sprzedajesz swoje prywatne rzeczy bez rejestrowania działalności, to będzie to legalne pod pewnymi warunkami. Podstawowym wymogiem jest zapłacenie podatku od takiej transakcji.

Kiedy zarejestrować działalność gospodarczą?

Do momentu kiedy twoja aktywność to nie jest działalność gospodarcza, działasz jako konsument. Twoi klienci mają więc ograniczone prawo do reklamacji, nie mają prawa do odstąpienia od umowy (jak ma to miejsce np. przy transakcjach z zarejestrowanymi sklepami internetowymi), a ty ponosisz ograniczoną odpowiedzialność.

Przychody z takiej sprzedaży powinieneś opodatkować jako „inne źródła dochodów”. I wtedy, mówiąc najprościej jesteś formalnie bezpieczny. Oczywiście prawo nie jest tak jednoznaczne i są sytuacje kiedy będziesz musiał zarejestrować jako działalność gospodarcza. Kiedy to będzie? Żeby się tego dowiedzieć, warto zajrzeć do definicji działalności gospodarczej.

Pomysł na biznes na wsi: Jak otworzyć punkt apteczny?

Żeby coś można było uznać za działalność gospodarczą musi to być aktywność prowadzona we własnym imieniu, w sposób zorganizowany, regularny, ciągły oraz być nastawiona na zysk. Powtórzmy raz jeszcze: nastawiona na zysk, co nie oznacza, że zyskowna.

Ta krótka definicja pokazuje, że praktycznie każde działanie, które wykonujesz regularnie dla chęci zysku może być uznane jako działalność gospodarcza. Definicja ta jest bardzo nieprecyzyjna dlatego, jeśli regularnie sprzedajesz coś przez internet, a na dodatek reklamujesz swoje usługi (nawet w formie krótkiego posta w mediach społecznościowych) możesz być uznany za przedsiębiorcę.

Czy mój pomysł na biznes jest dobry?

Jeśli testujesz swój pomysł biznesowy nie musisz jednak od razu rejestrować firmy. [ Dowiedz się, jak sprawdzić, czy pomysł na biznes ma szansę powodzenia] Szczególnie, że zbyt szybkie założenie działalności gospodarczej może doprowadzić do bankructwa. Dlaczego? W momencie rejestracji działalności gospodarczej stajesz się przedsiębiorcą. Ponosisz pełną odpowiedzialność za towar, który dystrybuujesz, musisz rozpatrywać reklamacje, które złożą twoi klienci, a także będziesz narażony na kontrole ze strony różnych urzędów i instytucji.

Wystarczy powiedzieć, że przedsiębiorca może być skontrolowany przez 40 różnych organów. Nie chciałbym odwodzić cię od prowadzenia biznesu. Tworzenie własnego biznesu to wspaniała lekcja życia, a gdy się powiedzie daje bardzo dużo satysfakcji. Musisz jednak zdać sobie sprawę z tego, że warto się do tego przygotować.

Zanim zarejestrujesz firmę:

  • Przetestuj swój pomysł, oferując go swoim klientom przez jakiś czas
  • Poprawiaj i ulepszaj według wskazówek klientów
  • Pracuj nad uzyskaniem regularnych przychodów.

Jeśli przez kilka miesięcy uda ci się uzyskać powtarzalne przychody, zarejestruj firmę i rozwijaj ją.

Co to jest działalność nierejestrowana?

Od 30 kwietnia 2018 roku w polskim prawie istnieje coś takiego jak działalność nierejestrowana. Pozwala ona zarabiać całkowicie legalnie tym wszystkim, którzy w przyszłości będą chcieli prowadzić swój biznes. To znakomita okazja by właśnie przetestować swój pomysł i sprawdzić, czy rynek go zaakceptuje. Jeśli się uda, zarejestrujesz firmę. Jeśli nie wyjdzie, po prostu nie będziesz musiał wypełniać żadnych dodatkowych formalności.

Kto może skorzystać z działalności nierejestrowanej?

Działalność nierejestrowana pozwala zarabiać bez rejestrowania działalności gospodarczej w CEiDG, a także bez konieczności opłacania składek ZUS. Żeby skorzystać z takiej możliwości trzeba jednak spełnić kilka warunków. Przede wszystkim nie prowadzić działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy, trzeba wykonywać prostą działalność, która nie wymaga uzyskania dodatkowych koncesji (np. związanej ze sprzedaż paliw, czy alkoholu), a przychód z takiej działalności w żadnym miesiącu nie może przekroczyć połowy minimalnego wynagrodzenia (w 2020 będzie wynosi ono 2600 zł, czyli nie możesz mieć przychodu wyższego niż 1300 zł).

ZOBACZ JAK OTWORZYĆ SKLEP MONOPOLOWY

Nie ma znaczenia ilu masz klientów, gdzie sprzedajesz swoje usługi. Podstawą jest przychód. Jeśli nie przekroczy on 1300 złotych, wpisuje się w definicję działalności nierejestrowanej. I nawet jeśli „życzliwy” zgłosi urzędnikom, że sprzedajesz na targowisku pietruszkę, czy ubranka dziecięce przez internet, to tak długo jak przychód nie przekracza 1300 złotych, wszystkie takie działania są legalne. Pamiętaj, że mowa tu o przychodzie, a nie dochodzie. Działalność nierejestrowana nie wymaga prowadzenia formalnej księgowości i deklarowania przychodu co miesiąc. Wystarczy, że wykażesz to w zeznaniu podatkowym za kolejny rok.

PAMIĘTAJ: Twoim obowiązkiem jest odprowadzenie podatku od tego co zarobisz nawet jeśli nie masz zarejestrowanej działalności.

Podatek dochodowy w jednoosobowej działalności gospodarczej

Podatek taki rozlicza się na zasadach ogólnych, czyli według tzw. skali podatkowej. Póki nie zarejestrujesz firmy, nie możesz płacić ryczałtowego podatku dochodowego, ani też korzystać z podatku liniowego.

Jeśli raz w roku położysz sąsiadowi kafelki w mieszkaniu i weźmiesz za to pieniądze (nawet kilka tysięcy złotych) to nie będzie to jeszcze przesłanka do tego, żeby traktować cię jak przedsiębiorcę. Przesłaną do tego, że konkretne działanie to działalność gospodarcza, to jego regularność.

Jeśli prowadzisz działalność nierejestrowaną, masz prawo wystawić klientowi dowód zapłaty. Wystarczy zwykły rachunek. Prawo nie precyzuje niestety kwestii rozliczania kosztów przy takiej działalności. Jeśli więc jedziesz do klienta nie możesz obniżyć dochodu np. o koszt paliwa. Podatek płacisz więc od przychodu, a nie dochodu.

Prowadzenie działalności bez rejestracji nie powoduje jednak, że możesz to robić bez odpowiedzialności. Jeśli klient będzie chciał złożyć reklamację, musisz na takie pismo odpowiedzieć. I ponosisz za to odpowiedzialność.

Najgorsze jest to, że niejednoznaczna definicja działalności gospodarczej daje szerokie pole interpretacyjne. Wystarczy bowiem, że urzędnik stwierdzi, że twoje działania spełniają przesłanki działalności gospodarczej i możesz być uznany za kogoś, kto działa w szarej strefie. Dlatego jeśli na poważnie chcesz zarabiać, warto założyć działalność gospodarczą.

Jak zarejestrować działalność gospodarczą?

Jeśli przychód z działalności przekroczy wspomnianą wartość 1300 zł, załóż działalność gospodarczą. Będziesz mógł odliczać koszty od dochodów, będziesz mógł swobodnie się reklamować i prowadzić działania marketingowe. Dzięki zmianom w prawie od 2019 możesz skorzystać z ulgi na start. To całkowite zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS przez 6 miesięcy. Potem jest jeszcze tzw. „mały ZUS” czyli możliwość płacenia niższych składek na ubezpieczenie społeczne. I to przez 24 miesiące. Dodatkowo jeśli twój przychód nie przekracza 5250 zł miesięcznie, to zapłacisz stały niski ZUS, który będzie proporcjonalny do przychodu.

W tym momencie stajesz się pełnoprawnym przedsiębiorcą. Ponosisz pełną odpowiedzialność przed swoimi klientami, a błąd może kosztować cię sporo. Jeśli prowadzisz działalność, która przynosi ci więcej pieniędzy ale ZUS jest wciąż sporym obciążeniem, podpowiadam kilka trików, które pozwolą ci się uwolnić od tego obciążenia albo znacząco je obniżyć. [JAK NIE PŁACIĆ ZUS lub płacić go mniej]

Prowadzenie działalności gospodarczej jest dla osób mądrych, rzetelnych, a przede wszystkim poważnie traktujących swoje finanse.

Co grozi za prowadzenie firmy bez zgłoszenia?

A co jeśli prowadzisz działalność, twoje przychody są większe niż 1300 zł miesięcznie, a mimo to nie zgłosisz tego faktu? W takiej sytuacji narażasz się na poważne konsekwencje. Przede wszystkim nie możesz odliczać faktur kosztowych związanych z prowadzeniem działalności. Jeśli kupujesz towar, który potem odsprzedajesz, to taki zakup nie stanowi twojego kosztu, nie możesz odliczać VAT. Dodatkowo grozi ci kilka innych konsekwencji, o których piszę poniżej.

Co grozi za niepłacenie podatków?

Jeśli nie zgłosisz działalności, z dużym prawdopodobieństwem nie płacisz podatków od dochodu. Podatek musisz zapłacić zawsze, nawet jeśli spełniasz warunki do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Jeśli podatków nie zapłacisz, to dla urzędników osiągasz przychód z nieujawnionych źródeł. Możesz więc być pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej. Jeśli działalność, którą prowadzisz wymaga rozliczania podatku VAT, możesz być obciążony karami finansowymi za niezłożenie deklaracji VAT.

Co grozi za niepłacenie składek ZUS?

W pierwszych miesiącach prowadzenia firmy masz możliwość legalnie nie płacić ZUS. Wspominałem o tym kilka akapitów wyżej. Jeśli jednak będziesz musiał takie składki płacic, a tego nie zrobisz, ZUS jest upoważniony do ściągnięcia tych należności na drodze sądowej. O tym co się dzieje, gdy migasz się od płacenia składek ZUS, pisałem całkiem niedawno [Co ci grozi jeśli nie zapłacisz ZUS]

Co grozi za to, że nie prowadzę księgowości?

Prowadzenie firmy nakłada też obowiązek prowadzenia księgowości. Możesz to robić samodzielnie albo przy pomocy biura rachunkowego. Jeśli nie wypełnisz tego obowiązku, narażasz się na karę grzywny, a nawet pozbawienia wolności. Podobna kara będzie czekała przedsiębiorcę, jeśli nie będzie prowadził ewidencji VAT.

SPRAWDŹ TAKŻE Jak wybrać najlepszą księgowość dla firmy?

Nie wystawiam faktur. Co mi grozi?

Jeśli już prowadzisz firmę i ją zarejestrujesz musisz wystawiać faktury. Jeśli tego nie robisz, popełniasz wykroczenie, a nawet przestępstwo skarbowe. W takiej sytuacji grozi kara nawet do 30 000 zł.

Czy muszę mieć kasę fiskalną?

Jeśli prowadzisz sprzedaż dla osób fizycznych (najprościej mówiąc tych, którzy nie prowadzą firm) masz obowiązek posiadania kasy fiskalnej (oczywiście poza nielicznymi wyjątkami). Jeśli nie masz kasy fiskalnej grozi ci kara grzywny, która wynosi do 240 stawek dziennych. Jest ona obliczana w zależności od twojej sytuacji materialnej i życiowej.

Ryzyko prowadzenie firmy bez rejestracji jest duże. Mało szczegółowa definicja powoduje, że urzędnicy bardzo łatwo mogą zakwalifikować twoją aktywność jako działalność gospodarczą, a wtedy sankcje będą poważne.

Może warto więc najpierw spróbować z działalnością nierejestrowaną, a gdy się rozwinie założyć swoją pierwszą firmę? Szczególnie, że sama rejestracja działalności jest banalnie prosta. Wystarczy wypełnić krótki formularz (można to zrobić nawet przez internet), a cały proces zajmuje kilka minut. Sporym wyzwaniem jest przetrwanie na rynku i rozwój firmy.

Polecam ci jednak spróbować. Nie bój się realizować swoich marzeń o prowadzeniu firmy.

—-

Przy okazji zapraszam Cię na niezwykłe wydarzenie. 13 marca 2020 we Wrocławiu będę mówił o tym jak przygotować się do prowadzenia działalności gospodarczej

– szczegóły znajdziesz tutaj. Całkowity dochód z biletów przekazany zostanie na cel charytatywny.

You may also like