Fundacja rodzinna to dobry sposób na zachowanie majątku firmy rodzinnej. Wciąż ostateczny kształt fundacji rodzinnej jest dyskutowany ale przepisy o fundacji rodzinnej mają obowiązywać od 2022 r.
Co to jest fundacja rodzinna?
Fundacja powoływana jest do realizacji określonego celu społecznego. Często funkcjonuje ona jako organizacja pożytku publicznego. Innymi słowy, fundacja ma działać „dla kogoś”, na rzecz określonego celu. Fundacja rodzinna natomiast ma realizować interes prywatny jej założyciela. I to jest podstawowy wyróżnik fundacji rodzinnej.
Fundację rodzinną powołuje się by ochronić własny majątek i skutecznie nim zarządzać. Wszystko po to by założyciel fundacji lub osoby wskazane miały zapewnione utrzymanie. Powołana jest przez twórców firm, zwykle rodzinnych, by majątek nie został rozwodniony przez następne pokolenia. Co za tym idzie fundacja rodzinna ma przeciwdziałać rozdrobnieniu akcjonariatu. Ma uniemożliwić przejęcie firmy zewnętrznym podmiotom, spoza rodziny. Żeby jak najlepiej chronić majątek beneficjenta, fundacja rodzinna nie może prowadzić działalności gospodarczej. Będzie za to mogła mieć udziały w firmie rodzinnej, albo innych firmach, prowadząc działalność inwestycyjną.
CZYTAJ TAKŻE: Jaką formę opodatkowania wybrać? Przegląd, podstawy
Kto może utworzyć fundację rodzinną?
Fundacja rodzinna może być utworzona wyłącznie przez osoby fizyczne (jedną lub kilka). W fundacji rodzinnej nie może więc udziałów mieć spółka z o.o, czy inny podmiot o osobowości prawnej.
Fundację rodzinną mogą założyć osoby, które są w relacji pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia, które przynajmniej przez 7 lat przed utworzeniem fundacji są członkami zarządu tej samej osoby prawnej lub tej samej spółki. Do dysponowania majątkiem fundacji uprawniona jest wyłącznie rodzina. Beneficjentem może yć wyłącznie członek najbliższej rodziny. Statut fundacji rodzinnej może jednak określić konkretne warunki, których spełnienie pozwala czerpać profity z fundacji. Może to być np. konieczność zdobycia doświadczenia, albo gwarancję etycznego działania. Statut ten powinien też określać, że można korzystać np. wyłącznie z 50% zysków. Fundatorzy mają dużą swobodę w określeniu zasad zarządzania fundacją, a także jej funkcjonowania. Mają być gwarantem nieprzerwanego działania firmy. Fundacja może być utworzona za życia fundatora w formie aktu założycielskiego składanego u notariusza lub po śmierci fundatora na mocy testamentu.
Majątek fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna będzie mogła posiadać jedynie udziały w firmach. Ustawa przewiduje brak podatku od czynności cywilnoprawnych od wkładów wnoszonych do fundacji, także brak powstawania przychodu z tytułu takiego transferu do fundacji. Także majątek uzyskany po likwidacji fundacji rodzinnej nie będzie opodatkowany.
Fundacja będzie więc rodzajem „spółki holdingowej”. Pomnażać majątek będzie mogła jedynie z dywidend ze spółek rodzinnych. Nie będą one opodatkowane. Pozwoli to na kumulowanie tych zysków i przeznaczanie ich przede wszystkim na dalsze inwestycje, w tym w nowe przedsięwzięcia.
CZYTAJ TAKŻE: Zarządca sukcesyjny – kto to jest i jak go powołać?
Różnica między fundacją rodzinną a spółką
Spółka ma wspólników. W przypadku fundacji rodzinnej sukcesorzy nie są wspólnikami. Nie mogą zbywać i przekazywać praw do fundacji.
Na razie kształt prawny fundacji rodzinnej jest ostatecznie dyskutowany. Głównie pod względem opodatkowania. Na razie założenia mówią, że majątek wniesiony do fundacji przez fundatora, przeznaczony na realizację celów tej fundacji, nie będzie przychodem w rozumieniu ustawy o CIT, czyli nie będzie trzeba płacić podatku od tego. Działalność operacyjna będzie jednak opodatkowana na zasadach ogólnych. Dochody beneficjenta uzyskane z fundacji mają nie być opodatkowane.
W przypadku likwidacji fundacji rodzinnej, będą miały zastosowanie przepisy o podatku od spadków i darowizn. Osoby najbliższe fundatora nie zapłacą podatku jeśli świadczeniem będzie mienie, które wniósł do fundacji założyciel. Pozostali nabywcy będą musieli zapłacić 19%