Intercyza, rozdzielność majątkowa, wspólnota majątkowa to pojęcia, które warto znać prowadząc biznes. Niezależnie czy będzie to jednoosobowa działalność gospodarcza, czy biznes w formie spółki, intercyza może pomagać ale i przeszkadzać. Oto kilka najważniejszych elementów związanych z tematem intercyzy.
Temat intercyzy wciąż budzi sporo kontrowersji. Szczególnie wśród osób, które wyznają wartości, że jako małżonkowie wszelkie wzloty i upadki przeżywamy razem. Również te finansowe. Jeśli jednak odrzucimy na chwilę wartości, to w powszechnym przekonaniu, intercyza kojarzy nam się przede wszystkim z dokumentem, który podpisują między sobą osoby żyjące razem, których stan materialny jest znacząco różny. Podpisanie intercyzy ma ochronić interesy każdej ze stron. Gdy małżonkowie nie prowadzą firmy, temat intercyzy jest podejmowany rzadko. Czy jednak powinno się to zmienić? Czy temat intercyzy powinien pojawić się wśród małżonków, gdy przynajmniej jeden z nich prowadzi firmę?
Co to jest wspólnota majątkowa?
Według zapisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od chwili ślubu, małżonkowie objęcie są ustawową wspólnością majątkową. Najprościej rzecz ujmując, wszystko co uda im się zarobić, zgromadzić, będzie ich wspólnym majątkiem. Innymi słowy, jeden z małżonków ma prawo korzystać z dochodów drugiego, a także na równych prawach czerpać korzyści z posiadanych dóbr, np. nieruchomości, samochodu itd. Wspólnota majątkowa zakłada, że małżonkowie rozporządzają majątkiem razem. Nie powinniśmy też zapominać, że wspólnota majątkowa dotyczy również zobowiązań. Od chwili ślubu solidarnie odpowiada za nie oboje małżonków. Ustawowa wspólnota majątkowa działa od momentu zawarcia małżeństwa. Wszystkie dochody, majątek i inne dobra, które zgromadziliśmy przed ślubem, stanowią majątek osobisty. I można nim zarządzać samodzielnie, bez ingerencji małżonka.
>>> Jak płacić niższe podatki?
Jeśli jeden z małżonków prowadzi biznes, to zgodnie z zasadą wspólnoty majątkowej, wszystko co będzie majątkiem „jego osobistej firmy” (przy jednoosobowej działalności majątek firmy równa się majątkowi przedsiębiorcy) również należy do małżonka. Ma on wobec tego prawo do czerpania z tego korzyści.
Co należy do majątku osobistego małżonków?
Majątkiem osobistym zawsze będzie to co zgromadziliśmy przed ślubem, a także:
– majątek odziedziczony, zapisany lub przekazany w formie darowizny. Znaczy to tyle, że nawet jeśli masz wspólnotę majątkową, a babcia podaruje twojej żonie lub mężowi dom lub działkę albo określoną kwotę pieniędzy, to jeśli wyraźnie nie zaznaczy, że jest to wasze, zawsze będzie majątkiem osobistym obdarowanego).
– prawa autorskie i prawa pokrewne też zawsze będą majątkiem osobistym. Nie można ich jednak mylić z honorarium lub tantiemami, do których prawo będzie mieć drugi z małżonków.
– wszelkie nagrody pieniężne za osobiste osiągnięcia. Jeśli prowadzisz działalność artystyczną lub naukową, to wszystko to co zostanie ci przyznane jako nagroda będzie stanowiło wyłącznie majątek osobisty. Trochę inaczej jest w przypadku premii w pracy. Te będą wliczały się do majątku wspólnego.
Pomysł na biznes: Punkt apteczny. Wszystko co musisz wiedzieć
– rzeczy osobiste, takie jak ubrania, czy przedmioty, które mają zaspokajać osobiste potrzeby jednego z małżonków
– odszkodowania za rozstrój zdrowia albo zadośćuczynienia za krzywdy stanowią majątek osobisty. Trochę inaczej sprawa ma się z rentą. Nawet jeśli jest ona wypłacana w związku z wypadkiem, to nie będzie ona majątkiem osobistym, a wspólnym.
– prawo do alimentów jest niezbywalne, a w związku z tym wchodzi w zakres majątku osobistego.
Co to jest intercyza?
Intercyza to umowa, która reguluje stosunki materialne między małżonkami. Zawsze musi być podpisana w obecności notariusza. Intercyza może mieć dwa skutki:
– intercyza ograniczająca wspólność majątkową – gdy tylko wybrane elementy stanowią majątek wspólny
– intercyza rozszerzająca wspólnotę majątkową – gdy elementy majątku osobistego włączamy do wspólnego majątku (np. spadek czy darowiznę)
Intercyza małżeńska najczęściej wiąże się z tym, że małżonkowie całkowicie rozdzielają swoje majątki. Sami decydują o tym, jak zarządzać dochodami i zobowiązaniami. Istnieje jeszcze rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Najczęściej stosowana jest w przypadku gdy tylko jedna ze stron zarabia, a druga opiekuje się domem lub nie może pracować. Gdy dojdzie do rozwodu albo zostanie zawarta na nowo umowa wspólnoty majątkowej, to dorobek małżonków jest wyrównywany.
Jak zaplanować budżet firmy, gdy wszystko drożeje
Intercyza przedsiębiorcy
Przedsiębiorcy, którzy decydują się na intercyzę chcą zmniejszyć ryzyko utraty majątku, jeśli biznes im się nie powiedzieć. Warto jednak wiedzieć, że intercyza przedsiębiorcy będzie odnosiła swoje skutki tylko w przypadku gdy kontrahenci będą o niej wiedzieć.
Kiedy może być podpisana intercyza?
Intercyza może być zawarta przed zawarcie małżeństwa i po jego zawarciu. Jeśli intercyza podpisywana jest przed ślubem, to w ogóle nie powstaje ustawowy majątek wspólny. Jeśli intercyza zostanie sporządzona już w trakcie małżeństwa, to wszystkie składniki majątku, które weszły do majątku wspólnego są dzielone po połowie.
Czy intercyza chroni przed długami?
Podstawowym argumentem podnoszonym przez zwolenników intercyzy jest ograniczenie odpowiedzialności drugiego małżonka przed zobowiązaniami zaciągniętymi np. w toku prowadzonej działalności przez jednego z nich. Podstawowa zasada mówi, że dłużnik może egzekwować dług z majątku wspólnego. Majątek osobisty małżonka zawsze jest chroniony. Jeśli małżonek dłużnika przedsiębiorcy wyraził pisemną zgodę na zaciągnięcie zobowiązania, którego teraz przedsiębiorca nie spłaca, to wierzyciel ma prawo egzekwować należność z majątku osobistego dłużnika i całego majątku wspólnego. Jeśli takiego zgody nie było, to egzekucja może być prowadzona z majątku osobistego i z wybranej części majątku wspólnego. Zawsze majątek osobisty małżonka jest chroniony. Jeśli więc przed ślubem udało ci się zgromadzić pokaźny majątek, a twój małżonek samodzielnie uruchamia firmę, to nawet jeśli wyrazisz zgodę na zaciąganie sporych zobowiązań, ten majątek będzie chroniony. Utracić możecie wyłącznie majątek wspólny.
Majątek odrębny, a koszty utrzymania
Nawet jeśli małżonkowie zdecydują się na podpisanie intercyzy, a majątkami będą zarządzać samodzielnie, nie zwalnia ich to z obowiązku wspólnego zaspokajania potrzeb rodziny. Mimo intercyzy będą oni odpowiedzialni za zobowiązania, które są związane np. z czynszem najmu mieszkania. Warto też ustalić z małżonkiem wysokość kwoty zobowiązania, która nakłada obowiązek konsultowania konkretnych wydatków. Intercyza nie jest więc umową, która pozwala na działanie w sposób całkowicie niezależny od małżonka.
Biznes we franczyzie. Koniecznie sprawdź te elementy, jeśli go rozważasz
Kiedy intercyza nie chroni przed długami?
Jeśli zostanie podpisana między małżonkami intercyza, każdy małżonek ma swój osobisty majątek. Nie ma wspólnego majątku więc każdy odpowiada za swoje zobowiązania.
Wyobraź sobie, że uruchamiasz biznes lub też prowadzisz go od niedawna. Zacząłeś sporo zarabiasz, podpisujesz kontrakty na coraz wyższe sumy. Decydujesz się na podpisanie intercyzy, żeby ochronić to, co do tej pory udało wam się z małżonkiem zgromadzić. Biznes jednak przestaje się powodzić, wierzyciele dochodzą swoich należności i chcą pieniędzy od małżonka. Jak to możliwe? To proste. Żeby intercyza w biznesie spełniła swoją rolę, muszą być spełnione dwa podstawowe warunki:
– zobowiązanie powstało już po podpisaniu intercyzy
– kontrahent musi być powiadomiony o intercyzie między małżonkami najpóźniej w momencie powstawania zobowiązania.
Co istotne, te warunki trzeba spełnić jednocześnie. A jak informować o zawartej intercyzie? Wystarczy do umowy z kontrahentem wprowadzić zapis, że obowiązuje cię intercyza z małżonkiem od określonej daty. Nie musisz szczegółowo informować o warunkach umowy majątkowej z małżonkiem.
Intercyza w CEIDG
Jeśli między małżonkami została zawarta umowa intercyzy, to informacja o tym musi znaleźć się w rejestrze CEiDG. Warto pamiętać, że samo wpisanie intercyzy do CEiDG nie musi oznaczać, że powiadomiliśmy kontrahenta o tym fakcie. O intercyzie zawartej przez przedsiębiorcę wpisanego do CEIDG trzeba więc też osobno poinformować kontrahentów, żeby w przyszłości móc się na nią powołać.
Intercyza, a odpowiedzialność prezesa zarządu
Spora grupa przedsiębiorców prowadzących biznesy obarczone szczególnie dużym ryzykiem, chcąc chronić swój majątek przed wierzycielami, decyduje się na zawiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli w takiej spółce piastują funkcję prezesa zarządu albo inną, która wiąże się z ogromną odpowiedzialnością materialną warto poszukać sposobu by ryzyko utraty majątku ograniczyć. I nie chodzi mi tutaj o oszukiwanie czy nielegalną działalność biznesową. Po prostu, nawet jeśli prowadzisz swój biznes rzetelnie i rozsądnie, zawsze coś może pójść źle, a ty będziesz zmuszony straty pokrywać z własnego majątku. W takim przypadku warto rozważyć, czy intercyza pomoże nam w ograniczeniu odpowiedzialności.
Jak podpisać intercyzę?
Intercyza może być sporządzona w dowolnym momencie, zarówno przed jak i w trakcie trwania małżeństwa. Żeby intercyza była ważna musi mieć formę aktu notarialnego. Zanim jednak wybierzecie się do notariusza, dobrze jest ustalić rodzaj takiej umowy: w jakim zakresie będzie ona ograniczała wspólny majątek albo też rozszerzała. Przed notariuszem muszą stawić się oboje małżonkowie, którzy mają pełną zdolność do czynności prawnych. Jeśli umowa ta zawierana jest przez narzeczonych, a do ślubu nie dojdzie, to intercyza jest nieważna.
Po podpisaniu intercyzy zawsze można wrócić do ustanowienia wspólnoty majątkowej. Konieczna będzie w tym przypadku jednak ponowna wizyta u notariusza.
Intercyza, a dziedziczenie
Wielu małżonków przedsiębiorców zadaje sobie pytanie, co stanie się po śmierci przedsiębiorcy. Musisz wiedzieć, że rozdzielność majątkowa nie ma znaczenia przy ustawowym dziedziczeniu. Jeśli przedsiębiorca zmarł i nie zostawił testamentu, to mimo podpisania intercyzy, drugi małżonek i dzieci (jeśli są) dziedziczą według ustawowych zasad.
Zalety intercyzy
Niewątpliwą zaletą podpisania intercyzy jest możliwość samodzielnego podejmowania decyzji finansowych. Po spełnieniu określonym wymagań (o których pisałem wcześniej) może to być również skuteczny sposób na zabezpieczenie wspólnego majątku małżeństwa, które prowadzi firmę. Małżonek przedsiębiorca ponosi bowiem w tym wypadku odpowiedzialność jedynie w zakresie swojego majątku osobistego albo tego, którym dysponuje przedsiębiorstwo przez niego zarządzane. Długi nie będą egzekwowane z majątku drugiego małżonka. Niewątpliwą zaletą intercyzy jest spokojniejszy przebieg rozwoju. Jeśli małżonkowie chcą się rozejść, nie będzie trzeba przeprowadzać skomplikowanego podziału majątku pomiędzy nimi.
Zobacz jak dobrze prowadzić działania dobroczynne w firmie
Wady intercyzy
Intercyza nie jest gwarantem całkowitego zrzucenia odpowiedzialności z drugiego małżonka. Jednym z czynników jest to, kiedy takie zobowiązanie powstało i czy zostało ono zaciągnięte po podpisaniu intercyzy. Jeśli przedsiębiorca najpierw ogłosi upadłość, a potem podpisze intercyzę, to niestety ona nie zadziała.
Inną wadą intercyzy jest brak możliwości wspólnego rozliczania podatku dochodowego, a także znaczące ograniczenie zdolności kredytowej. Wszystko dlatego, że bank będzie brał pod uwagę wyłącznie majątek jednej strony. Pisałem już o tym w tekście o podnoszeniu zdolności kredytowej przedsiębiorcy. Nie będzie więc można skorzystać ze wspólnego kredytu. Chyba, że druga strona stanie się poręczycielem. Wtedy jednak warunki umowy kredytowej będą inne.
Ile kosztuje intercyza?
Koszt taksy notarialnej to 400 zł. Do tego dolicza się 23% podatku VAT, a także kilkanaście złotych za wypisy umowy. W przypadku podpisywania intercyzy po ślubie, wysokość taksy notarialnej może zależeć od wartości majątku wspólnego, który małżonkowie chcą dzielić.
Od kiedy obowiązuje umowa majątkowa między małżonkami?
Umowa majątkowa obowiązuje od momentu jej podpisania albo od terminu w przyszłości, który został ustalony w dokumencie. Małżonkowie, którzy się rozwodzą, a nie mają rozdzielności majątkowej, powinni ją jak najszybciej podpisać, by uniknąć odpowiedzialności za roszczenia, które powstały zanim sąd orzekł rozwód
Intercyza, a umowa małżeńska
Ważnym podkreślenia jest fakt, że potocznie pojęcia intercyzy stosuje się do umów majątkowych małżonków. Zgodnie jednak z terminologią prawniczą intercyza ustala rozdzielność majątkową przyszłych małżonków. Gdy taka umowa jest podpisywana po ślubie, to zgodnie z literą prawa zawieramy umowę majątkową małżeńską. Ja jednak na potrzeby łatwiejszego zrozumienia zagadnienia będą używał tych pojęć wymiennie.
Jak ustalić zasady umowy majątkowej małżeńskiej?
Intercyza, czy jak mówią prawnicy umowa majątkowa małżeństwa może wśród małżonków budzić opory. Decyzja o zawarciu lub nie takiego kontraktu musi być dokładnie przemyślana. Dla niektórych wciąż taka umowa może być oznaką braku zaufania do małżonka. Dlatego koniecznie rozważcie wszelkie za i przeciw. Zdaję sobie sprawę, że trudno niektórym rozdzielić pieniądze i życie rodzinne. Postarajcie się do tego bez emocji. Liczy się tylko dobro Twojej najbliższej rodziny. Jeśli razem stwierdzicie, że wspólnota majątkowa jest dla was dobrym rozwiązaniem i nie musicie regulować formalnie kwestii finansów, bardzo to szanuję. Dołożę coś osobistego. Choć od ponad dziesięciu lat jestem mężem i razem z ukochaną Martą mamy dwójkę dzieci, a ja od ponad 14 lat (z przerwami) prowadzę firmę, to nie zdecydowaliśmy się na podpisanie intercyzy. Za wszelkie zobowiązania zdecydowaliśmy się odpowiadać razem. Wspólnie budujemy majątek, który potem przekażemy dzieciom. To wspólne pokonywanie trudności nas scala i pozwala wzajemnie się wspierać.
Szanuję bardzo osoby, które zdecydowały się podpisać intercyzę. Chciałbym Cię jednak przestrzec przed pochopną decyzją w tej kwestii. To naprawdę spora odpowiedzialność.
A jakie ty masz zdanie dotyczące intercyzy, małżeńskiej umowy majątkowej? Podziel się swoją opiniąYou may also like
